0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Seray Şahinler  – İngiliz sanatçı Mat Collishaw, beş sene evvel “Eşikler” standı için İstanbul’a geldiğinde izleyicileri 1839’da Birmingham’da açılan dünyanın birinci fotoğraf standına sanal gerçeklik ile götürmüştü. Stanttaki söyleşimizde “Gerçekliğin bir fotoğraf üzerinden yapıldığı devirde onu diğerlerinin gözünden görüyorduk. Sanal gerçeklikte ise bir şeyin direkt içinde oluyorsunuz. Baktığınız fotoğraflar da sanal gerçeklik. Yani sanal gerçekliğin gerçekliği. Yeni teknolojisiyle geçmişe bakıyorsunuz” dediği sırada şimdi yapay zekâ ortalıkta kol gezmiyordu. Ama Collishaw, teknolojinin yardımıyla disiplinleri, geçmişle bugünü, dün ile yarını buluşturan, çapraz sorgulamalarla sanata, ideolojiye ve bilime güçlü referanslar veriyordu. 

Sanatçının evvelki gün Borusan Contemporary’de açılan yeni standı “Aritmi” de misal ideolojiden besleniyor. Collishaw bu kere sanat ve bilim alanından iki değerli ismin; Albrecht Dürer ve Ernst Haeckel’ın çalışmalarını referans alıyor ve görsel ile düşünsel açıdan yeni tecrübeler sunuyor. Collishaw, Rönesans’ın bilime yönelik sorgusu ve arayışını, bu iki ismin nüanslarıyla görselleştirmiş. 

Sanatın akıbeti ne olur?  

Serginin en ilgi cazip işlerinden olan “Melez Gücü,” pandemi sürecinde kentin pek aşina olmadığı, sokaklara inen keçilerin, Boğaz’da yüzen yunusların görüldüğü bir süreçte, “Afetlerde, büyük felaketlerde sanatın ve sanatkarın rolü ne olacak?” sorusundan yola çıkıyor. Dev tablolar eşliğinde Londra’daki Ulusal Galeri’den manzaraların yer aldığı enstalasyonda kıyamet günü hissiyatı kelam konusu. Stant salonlarında yeşermeye ve galeriyi kuşatmaya başlayan bitkiler ile Collishaw, iklim değişikliği sürecinde sanatın kökleriyle olan ilgisini ve mevcudiyetini nasıl koruyacağını soruyor. 

“Sonuna Dek” başlıklı görüntü çalışması ise 19. YY’ın kolonyal dünyasında bitkilerin denizaşırı yerlere taşınmasını sağlayan Wardian Kutuları’nı temel alıyor. Suyun üzerinde sekiz Wardian Kutusu’yla açılan görüntüde her kutuda gizemli bir bitki var ve her bir kök farklı kıssa anlatıyor. Ancak bu pastoral sahne çok geçmeden yerini insan eliyle meydana gelen çoraklığa, sise, pusa, yangına bırakıyor. Kusursuzluk gidiyor, karmaşa ve kaos başlıyor. Tam da Libya’da binlerce insanın sele kapıldığı, Fas’taki sarsıntıda binlerce insanın hayatını kaybettiği üzere… Tıpkı Wardian’ın kutuları üzere bahtımıza terk edildiğimiz dünyada Collishaw’ın çizdiği görünüm çok tanıdık. Dokuz dakikalık bu ağıda eşlik eden Samuel Barber’in yaylılar için “Adagio”su ise başarılı bir tamamlayıcı olmuş. Collishaw, görüntünün sonundaki sürüklenen kutular ise dünyayı kurtarmak için yeniden de son bir talihimiz olduğunu hatırlatıyor. 

Sanatçı, Borusan Contemporary’ın yer aldığı İstanbul Boğazı’nı da sürece dahil etmiş. “Pandora”da Albrecht Dürer ile 19. YY zoologlarından Ernst Haeckel’ın buluşması var. Collishaw’ın yapay zekâ yardımıyla ürettiği bu seride Dürer’in “Mahşerin Dört Atlısı” isimli ahşap baskıda yer alan bitkileri inceleyerek Haeckel’ın deniz yaratıkları illüstrasyonlarını bir ortaya getiriyor. İşin ideolojisi kadar pratiği de düşündürücü. Collishaw, “Pandora”yı kâğıt üzerine mürekkep ile işlemiş. Collishaw, “Dünyada bir düzensizlik yaşanıyor. Bu stantta, içinde bulunduğumuz güç duruma ne yazık ki bir tahlil sunulmayacak, yalnızca içinde beceriksizce tarafımızı bulmaya çalıştığımız bilmecelerin yansıması parıldayacak” diyor. 

Mat Collishaw, ideoloji ve bilim tarihini katederek tabiatla bağ kurmak için kuramların yanı sıra duyuların ve hayal gücünün gerekliliğini vurguluyor. “Aritmi”, teknolojinin yardımıyla tabiata ve tabiatla alakamıza dair yeni görme yollarını araştırıyor. “Aritmi”nin Borusan Contemporary’nin koleksiyon standı “Dijital Mitolojiler” ile de konuştuğunu belirtelim. 

Sergi 18 Ağustos 2024’e kadar ziyarete açık olacak.