0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Müjde Işıl – Derviş Zaim, yaklaşık 10 sene evvel imza attığı “Devir”de belgesel ve kurmacayı birleştirip farklı bir çobanlık müsabakasını getirmişti perdeye. Aslında Zaim’in birçok sinemasında ‘belgesel gözü’ hissedilir. Gerek klâsik Türk sanatları gerekse Kıbrıs bahisli ve öbür sinemalarında de olsun, araştırmacı, gözlemci tarafını yansıtmıştır. “Tavuri”de ise dört başı mamur bir belgesele imza atmış. Mevzu aldığı karakter o kadar farklı ki kurmaca bir sinemada izleseniz, ikna olmakta zorlanacağınız kadar sıra dışı bir kişilik. Şeytan manasına gelen Tavuri lakaplı dolandırıcı Mustafa Serttaş, zengin-yoksul fark etmeksizin her fırsatta herkesi dolandıran, ahlaki sorumluluğunu dolandırılan tarafa yükleyen bir hırsız. Zaim, Tavuri’yi çocukluğundan tanıyor hem makûs namını biliyor hem de annesinin ona kol kanat germesine şahit olmuş. 

Derviş Zaim anlatısını iki temel üzerine kuruyor. Tematik olarak bu dolandırıcının vicdanıyla yüzleşecek kadar içinde yeterlilik barındırıp barındırmadığını araştırıyor. Açıkçası, dönüşüme ve düzgünlüğün galip gelme klişesine alışkın seyirci için zıt köşe bir karakter var karşımızda. Kötücül, karanlık anti-kahraman mitini gerçek bir karakterde, yani ‘organik’ biçimde sinemasına katıyor direktör. Bir yanda hasta bir aileyi dolandıran, bir yanda Zaim’in annesinin cenazesine katılan, bir yanda kızıyla irtibat kurmaya çabalayan, bir yanda kendi ailesinden kaçan bir karakter. Anlattıklarının doğruluğuna da inanamıyorsunuz. Mesela babası ile ilgili anlattıkları ile babasının anlattıkları birbirine karşıt. Kendine etik bedellerin olmadığı, kötücül lakin mağdur bir hayat hikayesi yani senaryo yazıyor aslında Tavuri. Seyircinin özdeşlik kuramayacağı, merhamet duyamayacağı fakat bir yandan da ilgiyle nereye varacağını merak ettiği bir karakterin macerası bu belgesel. 

Tıpkı bu gelgitli karakter üzere Zaim’in dayandığı öteki temel ise belgeselin stilleri. Tek bir anlatı biçimine kendini bağlamak yerine farklı şekilleri birleştiriyor Zaim belgeselinde. Evvel kendini dahil ediyor, anlatıcı rolünü üstleniyor, sonra gözlemci oluyor vs. Gözlemci, iştirakçi ve edimsel belgesel tiplerini birleştiriyor. Kendi geçmişinin bir modülünü yine anlamaya, açıklamaya çalışırken seyirciyi de bu seyahate davet ediyor. Seyirciye taraf tutturtmadan ve duygusal bir bağ da kurdurmadan bu seyahatin nereye varacağı merakını canlı tutuyor. Zaim’in sinemalarını birleştirici öge olan sezgi, maneviyat üzere kıymetleri de tepetaklak eden bir belgesel “Tavuri”. Suça bağımlılığın ve kötücüllüğün sığ üzere görünen derinliklerinde kulaç atıyor. Bu derinlikte herkesin vurgun yeme riski var. 

Ve son bir not: Derviş Zaim’in küçüklüğünden beri tanıdığı, annesinin vakti vaktinde takviye olduğu Tavuri, hapishanedeki çekimlerde Zaim’i de dolandırmaya kalkmış lakin bu kısım, belgeselde yer almıyor.