0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Seray Şahinler  – Sabahattin Ali, Neyzen Tevfik, Nâzım Hikmet, Şükûfe Nihal, Peyami Safa, Ahmet Haşim, Fikret Muallâ, İsmail Safa ve sanatın birçok öncü ismi… Romanları, fotoğrafları, besteleriyle sanatın mihenk taşı isimlerin ilham verici hayatlarının gerisinde yürek yaralayan birçok hikaye var. Psikolog ve muharrir Melih Yıldız, Remzi Kitabevi’nden çıkan yeni kitabı “Aklın Uçurumunda: Bilimde Sanatta Edebiyatta Muhalif Kişilikler ve Hikâyeleri”nde yeteneklerine ve uğraşlarına karşı türlü ruhsal meseleler yaşamış, yolu vakitle akıl hastanelerinde kesişmiş birtakım isimlerin çalkantalı, ilham verici, dramatik anlarını anlatıyor okura. Mecnunluk ve dâhilik ortasındaki sanatkarların hikayesi, Goethe’nin tabiriyle “Dünya hassas kalpler için bir cehennem” dedirtiyor.

21. Koğuş’un Neyzen’i

Neyin sesiyle büyülenen Neyzen Tevfik… Babasının misyonu nedeniyle Bodrum’da geçen çocukluğu sırasında duyduğu neyin sesini belleğine işler evvel. Bu ses hiç aklından çıkmaz. Bir akşamüzeri babasıyla şahit olduğu görüntü hayatındaki kırılmayı yaratır. Gördüğü fecî şeylerin tesirinden çıkamaz ve bunlar ilerideki hayatını tesiri altına alacak derin yaralar açar. Tutunacağı tek kol, neyi olmuştur artık. Akli istikrarı azaldıkça alkol bağımlılığı başlar. Yolu şimdi öğrenciyken gittiği kahveden tanıdığı Mazhar Osman’a düşer. Ve ona özel ayrılan 21. Koğuş, onun kalemiyle ve neyiyle sığındığı limanı olur. 

‘Karalar bağlamayın’ 

Kadının bahtı hiç değişmiyor! Şükûfe Nihal… Kültürlü ve aydın etrafta büyümüş, gönlü okuma aşkıyla yanıp tutuşan bir bayan. Çocukluk yıllarında İstek Tevfik, Tevfik Fikret ve Namık Kemal’in şiirleriyle tanışmış, onların tesirinde kalmış, periyodun sanat ve politik dünyasına meraklı gencecik bir kız. İnas Darülfünun hayalleri kurarken, babası Miralay Ahmet Bey’in kararıyla evlendirilmek istenir. Ailesine karşı durmak için intihar teşebbüsünde bulunsa da şimdi 16 yaşındayken Mitat Sadullah Beyefendi ile evlenir. Dört yıl sonra bayanlara tanınan boşanma hakkıyla eşinden ayrılıp okulun yolunu meblağ. O artık İnas Darülfüunun’dan diplomayla mezun olmuş birinci Türk bayandır. Liselerde tarih ve edebiyat dersleri vermeye başlayan Şükûfe Hanım çok sayıda öğrenci yetiştirir. 66 yaşında geçirdiği trafik kazasıyla yatağa mahkûm olur ve Bakırköy’de huzurevine yerleştirilir. Oğlu, çökmüş annesiyle yüzleşmemek için ziyaretine gelmez. Çok acı onu konuşamayacak hâle getirir. Vasiyeti olan şiiri onun hayatının da özetidir aslında: “Başucumda papatyalar gülümsesin, her sabah / Bir kuş cıvıldasın, desin, ah! / Lakin, siz, ey benim candostlarım / Çok çektiniz elimden / Ne karalar bağlayın, ne de matem, yas tutun…” 

Kalpten yaralayan sesler 

“Fatih Harbiye”, “Yalnızız”, “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu” üzere başyapıtların müellifi Peyami Safa’nın omuzlarındaki ağır yük… Nebahat Hanım, 1937 yılında “Kalpten Gelen Sesler” isimli hikayesini teslim etmek için Peyami Safa’nın Cumhuriyet’teki ofisine sarfiyat. Safa, birinci görüşte Nebahat Hanım’a vurulur. Vakitle aşkları alevlenir. Bir gün Nebahat Hanım’ın ailesine akşam yemeğine giden Peyami Safa ailede tuhaflıklar sezer. Ve kitaplıkta tesadüfen rastladığı reçetelerde Nebahat Hanım’ın ruhsal hastalığı olduğunu öğrenir. Sonrası ise uzun yıllara yayılan mücadele… Bu seyahatte oğlunu da kaybeder Safa. Onu son seyahatine uğurlarken lisanından İstek Tevfik’e ilişkin şu dizeler dökülür çaresizce:  “Unut yavrum! Sen de unut! Bu ölümlü dünyada / Her cefayı unutmaktır bizler için teselli… 

‘Hocam oldun, babam olamazsın’

Piyano çalan, fotoğraf çizen, hoşluğuyla herkesi kendine hayran bırakan Celile Hanım, Nâzım Hikmet’in annesi… Edebiyatçıları buluşturan dost meclislerinde Yahya Kemal ile Celile Hanım’ın da yolu kesişir. Birbirlerinden çok etkilenirler. Lakin Celile Hanım evlidir… Eşi Hikmet Bey’den ayrılan Celile Hanım Yahya Kemal ile yakınlaşmaya başlar. Yahya Kemal de Celile Hanım’ın Erenköy’deki meskenine ziyaretlerde bulunur ve küçük yaşlardan beri şiire ilgisi olan Nâzım Hikmet’e ders vermeye başlar. Ancak Nâzım, kısa müddette şairin annesine ilgisini fark eder ve Yahya Kemal’in pardösüsüne şu kâğıdı bırakır: “Hocam olarak girdiğiniz bu meskene, babam olarak giremezsiniz!…” Yahya Kemal bu nota çok üzülür, evlenmekten vazgeçer, izini kaybettirir. Nâzım ise bu aşka ithafen yıllar sonra yazdığı şiirde; “Osmanlıların en usta şairi Yahya Kemal gelir aklıma / Bir camekânda mustarip görürüm onu” diyecektir…