0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Efnan Atmaca – İnsan kaç badireler atlattı da hiç ders aldı mı? Uzun uzadıya tarihi arşınlayıp kıssadan paylar aramaya gerek yok. Şu kısacık vakit diliminde dahi pandemiyi gördük, zelzelelerle sarsıldık. Değişti mi pekala insan? Varsın karşılığı sizde kalsın. Birtakım sorular karşılık almak için sorulmaz. Yanıtlar aslında soruların içindedir. Sezgin Kaymaz, romanlarında o denli dünyalar kurar, hakikati o denli beklenmedik yerden gözler önüne serer ki son sayfa bittiğinde insanın şu koskoca cihanda nasıl da küçük bir zerre olduğunu tekrar yine keşfedersiniz. Lakin o küçücük zerre o denli oyunlar çevirir ki kozmosun ve bu kozmosu paylaştığı tüm varlıkların istikrarını bozar. Haydi artık Kaymaz’ın yeni romanı “Düz Dünyacılar”a kulak verin. Kozmosun işleyişinde ‘varlık hakları’ndan sorumlu Düz Dünyacılar var. İnsan ölünce çıkıveriyor karşısına Düz Dünyacı ona hayatının öyküsünü anlatıyor. Lakin yalnızca insanların zira tekamül etmesi gereken yegâne mahlukat insan. Hayvan, nebat, tabiat hepsi kâmil, eksiksiz zira neyse o. Düz Dünyacı sorular soruyor beşere lakin dedim ya birtakım sorular yanıt almak için sorulmaz, o da o denli yapıyor. Şayet tekamülünü tamamladıysa karşısındaki insan her şey yolunda, tamamlamadıysa “Dümdüz git” diyor. Nereye mi? Bilinmez! Kaymaz’ın kahramanları şu kısacık özetten anlayacağınız üzere yalnızca beşerler olmaz asla. Bazen meleklerdir karşımıza çıkan, bazen köpekler, nebatlar, tabiat… Her türlü varlıktır Kaymaz’ın kitaplarında bize hakikatten seslenen. Zira tekrar dedim ya insan küçücük bir zerre bu koskoca kainatta.

Mola vakti geldiğinde

Kitaba dönelim haydi… Kitabın ismi elbette evvel bir kuşku uyandırıyor. Usta kalem bir karşıt köşeyle okuru şaşırtmayı seviyor. Düz Dünyacılar’dan biri alıyor karşısına insanı hem kendini anlatıyor ona hem de bir kıssa. Düz Dünyacı’nın vazifesi bakmak, izlemek, kaydetmek ve mola vakti geldiğinde, ki bu vefat oluyor, beşere yaşananları göstermek. Vefata mola diyor onlar zira aslında son diye bir şey yok. Vakit da yok. İnsanın uydurduğu bir kavram yalnızca. İster mola deyin ister mevt orada yaşananları görünce insan, sonrası kendine kalıyor. Düz Dünyacı’nın görevi varlıkların hakkını korumak değil. Zira aslında öbür varlıkların hakkını çiğnemek ve öteki varlıklar tarafından hakkı çiğnenmek de düpedüz bir varoluş hakkı ve Düz Dünyacılar’ın haklara direkt müdahale etmesi, varlıkların dünyada sürdükleri hayat içindeki iş ve oluşlara dokunması, yapan yaptığını yapmakta istediği kadar haksız olsun, karışması yasak. Tastamam bu türlü anlatıyor Düz Dünyacı vazifesini.

Onun anlattığı kıssada üç sokak köpeği var. Biri simsiyah. Gecenin siyahı üzere gövdesine inat gündüzün aydınlığı kadar beyaz bir kalbi var. Vicdanlı, âlâ kalpli… Ne çektiyse beşerden çekmiş. Heybetinden korkup binbir azap etmiş insan ona, o da devayı gecenin karanlığında yaşamakta bulmuş. Terk ettiği sahibi gün gelip onu bıraktığı yerden alacak diye bekleyen hoşlar hoşu, apak bir köpeğe âşık. Bir de yancıları var. O da sistemin uyanığı… Her yol var bu beyaz sokak köpeğinde. Dişi köpek insanı seviyor, berbat olduğuna inanmıyor. Yapıyorsa da kötülük, vardır bir hikmeti diye sineye çekiyor. Simsiyahın ismi Nejat, hoşlar güzelinin Betül. Kurnaz olan ise Timuçin. Nejat’ın hayatta bir seçimi var: Çiftleşmeyi reddediyor. O çok sevdiği Betül’üne dokunamıyor fakat gün geliyor Timuçin ile ikisinin bebeklerine babalık yapmak istiyor. İnançla hayata gelsin diye yavruları bir barınak arıyor sevdiceğine. İşte olaylar da o andan sonra gelişiyor, birbirini kovalıyor. Bu iki farklı öykü nasıl bağlanıyor? O da Kaymaz’ın eşsiz lisanı, kıvrak kalemi, varlığa dair müşahedesi.

Suya bir taş atarsınız, ya sonra…

Hikâyeler iç içe geçiyor, sorgulamalar birbirini kovalıyor, hakikatin gizleri birer birer aralanıyor. Sanmayın ki bilmediğimiz bir şey söylüyor Kaymaz. Bakıp da görülmeyeni gösteriyor. Kaymaz diyor ki bir atak vurur darbeyi varlık haklarına; Mevlânâ diyor ki “Bütün sebepler yarattıkları sonuçlardan üstündür; çakmak taşı çakmaktan, çakmak kıvılcımdan, kıvılcım ateşten, ateş de tutuşturduğu şeyden.” Hani suya bir taş atarız da ardımızı döneriz lakin o taşın suda yarattığı halkaların nerelere gittiğini düşünmeyiz, merak etmeyiz. İnsan da görmez kendini aynada lakin değerli olan gösterildiği vakit neye karar verdiği. Hazır mısınız Düz Dünyacılarla tanışmaya? Haydi o vakit, yolunuz düz olsun.