Gangsterlikten müzisyenliğe

MÜJDE IŞIL- Bazen hayat sinemayı takip ediyor bazen de sinema hayatı… Kürt asıllı Alman rapçi, Xatar (anlamı tehlike) ismiyle bilinen Giwar Hajabi’nin durumu hem sinemanın hayatı takip ettiği cinsten hem de ‘film gibi’ bir hayat hikâyesi… ‘80’lerin başında, tam da İran-Irak Savaşı’nın ortasında doğmuş. Babası ünlü bir müzisyen. Savaştan kaçıp Almanya’ya sığınıyor aile. Almanya’da bir yabancı olarak tutunmaları kolay olmuyor. Babası terk ettikten sonra ailenin yükü onun üstüne kalıyor. Sonrası kabahat hikâyesi… 2009’da birkaç arkadaşıyla darphane aracını soyup altın çalıyor. Ülke dışına kaçsa da yakalanıp Almanya’ya iade ediliyor. 2011’de sekiz yıl mahpus cezasına çarptırılıyor. Cezaevinde gizlice cep telefonuyla kaydettiği müzikleri dışarıya gönderiyor. Xatar’ın gizlice hazırladığı albüm sonraki sene “Nr. 415” ismiyle yani onun hapishane numarasıyla çıkıyor. Üç sene kaldıktan sonra cezaevinden çıkıp müzik piyasasının aktörlerinden biri oluyor. Fatih Akın da birkaç yıl sonra Xatar’ın otobiyografik romanı “Alles oder Nix/Ya Daima Ya Hiç”ten yola çıkarak “Rheingold/Ren Altını”nı çekiyor.

Akın’lık bir karakter

Fatih Akın’ı en son dört sene evvel “Der goldene Handschuh/Altın Eldiven”in karanlık seri katil dünyasında bırakmıştık. “Ren Altını”, direktörün onunla özdeşleşen sinemalarının ruhuna geri döndüğü imal olmuş. “Kurz und Schmerzlos/Kısa ve Acısız”dan beri çabucak hemen her sinemasına sinmiş öğeleri “Ren Altını”nda görmek, hissetmek mümkün. Bir insanın başına gelebilecek çeşitli trajedilerden mizah çıkarmayı, her türlü zıtlığı umuda bağlamayı başarıyor mesela. Göçmenlik ve buna bağlı olarak hem kimlik arayışı hem de farklı kültürlerin birleşiminin zenginliği fakat birebir vakitte yabancı olmanın tetiklediği yalnızlık, öfke, tutunma çabası üzere yıpratıcı durumlar başrolde tekrar. Bu ferdî arayış, mecazi ve fiziki manada Akın’ın sinemalarındaki seyahat temasıyla bağ kuruyor. Bu açıdan Xatar, Akın’ı da onun sinemasını da simgeleyen bir karakter. Zira Akın üzere farklı coğrafyadan bir kimliğe sahipken sanat sayesinde Almanya’nın değerli isimlerinden biri hâline geliyor.

Filmin neredeyse iki buçuk saati bulan müddetinde şiddet de değerli bir yer tutuyor. Bazen Tarantinovari kan banyosuna soyunurken mesela soygun sahnesinde bazen de Guy Ritchie’nin dinamik mizahını anımsatıyor. Karakterin en tabandan doruğa çıkışı, uyuşturucu ticareti ve gangsterlik süreci, sevdiği bayan ile irtibat kurma gayretleri, güçlü olma ve görünme eforu tipik bir Scorsese sineması gibi… Ancak bu noktada Fatih Akın’ın müzikle kurduğu derin bağ devreye giriyor ki Xatar ile ortak noktalarında biri de bu olsa gerek. Müzik mesleği, Xatar’ı olumlayan bir koruyucuya dönüşüyor. Sinemanın isminin Richard Wagner’ın “Nibelung Yüzüğü” operasının dört kısmından birincisi olan “Ren Altını”ndan gelmesi, direktör ve filmdeki/gerçek hayattaki kahramanı ortasındaki (türler farklı olsa da) müzik bağlantısını desteklerken, cezaevine girmesine neden olan altın soygunu ile cezaevindeyken yeni kimliğine kavuşmasını sağlayan müziği birleştiriyor. Uğur Yücel’e de bu öykünün ‘baba’ karakteri olmak düşüyor.

Vizyonda öne çıkanlar

“Insidious: The Red Door/Ruhlar Bölgesi: Kırmızı Kapı”: James Wan’ın başlattığı “Insidious” serisi yoluna beşinci sinemayla devam ediyor. Lakin bu sefer değerli bir farkla: 2010 tarihli birinci sinema ve “Insidious: Chapter 2”da rol alan Patrick Wilson, beşinci sinema “Ruhlar Bölgesi: Kırmızı Kapı”da birinci kere direktör koltuğuna oturuyor. Sinemanın değerli argümanı orjinal takımını yine bir ortaya getirmesi esasen. Kıssa ikinci sinemanın 10 yıl sonrasını anlatıyor. Josh ve Renai boşanmıştır. Babası Josh ile gergin bir bağlantısı olan Dalton’un üniversite eğitimi, geçmişten gelen iblislerle yüzleşeceği vahim bir sürece dönüşür.

“Hidden Strike/Ölümcül Çarpışma”: Yaş almış aksiyon starlarını bir ortaya getiren “Cehennem Melekleri” serisinin dördüncü sinemasını yöneten Scott Waugh, öncesinde “Ölümcül Çarpışma” ile karşımızda. Sinemanın başrolünde, şu sıralar toplumsal medyada kızı ile eski sinemalarını izlerken bizi de duygusallaştıran Jackie Chan var. Ona “Cehennem Melekleri” takımından Sylvester Stallone’nin eşlik etmesi planlanıyordu fakat yerini “Hızlı ve Öfkeli” serisinin Jakob’ı John Cena aldı. Sinema, iki eski özel kuvvetler askerinin bir küme sivile Bağdat’ın “Ölüm Otoyolu” boyunca Yeşil Bölge’nin güvenliğine kadar eşlik etmesini anlatıyor.

“Disco Boy”: Fransız pasaportu alabilmek gayesiyle Fransız Yabancı Lejyonu’na yazılan Belaruslu Aleksei’nin görevlendirildiği bölgede Jomo, köyünün tehdit eden petrol şirketlerine karşı savaşırken kız kardeşi Udoka da kente kaçma hayalleri kurmaktadır. Elektronik müziğin ritminden takviye almış görselliğiyle dikkat çeken “Disco Boy”, bu sene Berlin Sinema Festivali’nde imaj direktörü Hélène Louvart’a Üstün Sanatsal Katkı Mükafatı kazandırmıştı.