Cumhuriyet’in manevi mirasçıları

EFNAN ATMACA- “Onlar ki toprakta karınca, suda balık, havada kuş kadar çokturlar; korkak, cesaretli, bilgisiz, hakîm ve çocukturlar ve kahreden yaratan ki onlardır, destânımızda yalnız onların mâceraları vardır...” Bu sözlerle başlar Nâzım Hikmet, 100. yılını kutladığımız Cumhuriyet’in destanını yazmaya. Cumhuriyet’in 100. yılı Türkiye’nin dört bir yanında stantlar, sinemalar, konserler, oyunlarla kutlanıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kent Tiyatroları da “Cumhuriyetimizin 100. Yılına Saygı…” hissiyle “Bu Memleket Bizim” isimli oyunu hazırladı. Evvelki gün Cemil Topuzlu Harbiye Açıkhava Sahnesi’nde seyirciyle buluştu bu görkemli yapım. Oyunda 300’ü aşkın oyuncu, 20 kişilik dans grubu ve genişletilmiş Kent Tiyatrosu Orkestrası misyon aldı. Neredeyse tam takım oradaydı İBB Kent Tiyatroları. Sahnede olmayanlar da seyirciler ortasından alkışlarıyla dayanak verdi meslektaşlarına.

Çabaya muhtaçlık yok

Bir büyük ustayla açıldı perde; Zihni Göktay çıkınca sahneye ayağa kalktı herkes hürmetle. O da 109 yıldır koltukları dolduran ve alkışını esirgemeyen seyirciye teşekkürünü ettikten sonra Cumhuriyet’in 100. yılını coşkuyla kutlamak için hazırlanan oyunu başlattı. “Bu Memleket Bizim” ismine ve gayesine yarışır halde maddi, manevi hiçbir emekten kaçınılmamış bir yapımdı. Oyuncuların, dansçıların ve müzisyenlerin ‘yürekleri’yle sahnede oldukları her kelamdan, her notadan, her figürden geçti seyirciye. Metin çok tanıdıktı. Zira Atatürk’ün “Nutuk”undan, Nâzım Hikmet’in “Kuvayi Ulusala Destanı”ndan ve Erol Toy, İsmet Küntay, Samim Kocagöz ile Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun ulusal çaba üzerine yazdığı metinlerinden oluşuyordu. Aslında o metinler o denli güçlü ki coşkuyu yaratmak için fazladan bir uğraşa gereksinim kalmadı. Ulu lider Atatürk beliriveriyorsa dev ekranda, mavi gözleriyle yüz yıllar sonra da ayakta kalacak Cumhuriyet’e bakıyorsa ve sesizlikte kelamları yankılanıyorsa ne kadar şanslı bir milletin evlatları olduğumuzla yarınlar için üzerimize düşen ödevleri hatırlamamıza yetiyor. “Bu Memleket Bizim” inançlı bir yol seçti ve seyircinin ulusal hislerini coşturan metinleri bir ortaya getirerek kutlamaya katkıda bulundu. Oyunun direktör koltuğunu Ali Gökmen Altuğ, Aslı Öngören, Yıldırım Fikret Urağ ve Yiğit Sertdemir paylaştı. Çiğdem Erken’in yöneticiliğinde Deniz Noyan orkestrasyonu üstlenip oyuna özel müzikler besteledi, “Bu Memleket Bizim”de orkestranın şefliğini Hakan Elbir üstlendi.

‘Yaşa Kemal Paşa’

Türk milletinin bağımsızlık uğraşından kesitleri sahneye getiren “Bu Memleket Bizim”de bu destan anlatılırken en can alıcı metinler seçilmeye ihtimam gösterilmiş. Oyunda işgal yıllarında insanların farklı fikirleri, Mustafa Kemal Atatürk’ün halkı tıpkı mefkurede buluşturma gayreti ve 7’den 70’e herkesin fedakârlığıyla kurulmuş cumhuriyetin öyküsü anlatılırken bugüne dair tespitler yapıldı ve yarına öğütler yollandı. Ortaya serpilen marşlar da ulusal hisleri en üst düzeye taşıdı. Elbette son nokta “İzmir Marşı”yla konuldu. Tüm emeği geçenler ve seyirciler tek yürek “Yaşa Mustafa Kemal Paşa” diyerek bir defa daha şükranla andı Atatürk’ü. Onun “Benim, Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra, beni benimsemek isteyenler, bu temel mihver üzerinde akıl ve ilmin rehberliğini kabul ederlerse, manevî mirasçılarım olurlar” kelamı akıllara kazındı. Oyun teknik ya da içerik olarak eksikleriyle, fazlalıklarıyla tartışmaya açık olsa da hedefi olan Cumhuriyet’in 100. yıl kutlamasına coşkulu bir katkı sundu.